Καλώς ήρθατε


στο νοτιότερο άκρο της Μεσσηνίας, στο ακρωτήρι Ακρίτας...
οι συνταγές σαν κομμάτι ζωής όχι σαν δοσολογία υλικών θα μας ψιθυρίσουνε πώς ζούσανε τα χωριά μας πριν γίνουμε όλοι πρωτευουσιάνοι…

Βασιλίτσι

Βασιλίτσι

Τοποθεσία
Στο νοτιοδυτικότερο άκρο της Πελοποννήσου, δύο χιλιόμετρα από τη θάλασσα και σε υψόμετρο 170 μέτρων θα συναντήσει κανείς το Βασιλίτσι.
Το χωριό είναι χτισμένο στους πρόποδες του ορεινού σχηματισμού που καταλήγει στο ακρωτήριο Ακρίτας. «Βουνό» για τους Βασιλιτσιώτες, Μαυροβούνι για την επίσημη Γεωγραφία.
Τα σπίτια του - καμιά διακοσαριά τη δεκαετία του ‘ 60 βρισκόντουσαν όλα στριμωγμένα στην ίδια πλαγιά. Τα Μπιζέικα ανατολικά, τα Κρανέικα νότια, βόρεια τα Γεωργαρακέικα και δυτικά τα Γαϊτανέικα. Ενδιάμεσα όλες οι άλλες γειτονιές: Γουλέικα, Λυμπερέικα, Χριστοπλέικα κλπ.
Σήμερα η κοινότητα ελάχιστα θυμίζει εκείνο τον πυρήνα καθώς έχει επεκταθεί - τουλάχιστον οικιστικά. Τα σπίτια πλέον χτίζονται σε όλη την περιφέρεια από την παραλία του Αη Γιώργη απ’ όπου αρχίζει παραδοσιακά η περιοχή του Βασιλιτσίου ως τη Φανερωμένη, το Καλαμάκι, τον Κούκουρα και ολόκληρη την έκταση της Σέλιτσας.
 Οι οικιστές δεν είναι μόνο ντόπιοι – αυτοί προτιμούν να ανακατασκευάζουν τα πατρικά τους σπίτια ή να χτίζουν στους κήπους και τα κοντινά στο χωριό οικόπεδα των γονιών τους.
Οι νέοι κάτοικοι είναι οι περισσότεροι ξένοι, που αποτελούν ένα ζωντανό τμήμα του πληθυσμού. Κατοικούν άλλοι μόνιμα και άλλοι έρχονται στο χωριό καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Στο Βασιλίτσι σήμερα διαμορφώνεται μια ποικιλομορφία ευρωπαϊκή που μοιάζει να σέβεται τον χαρακτήρα του τόπου, ο οποίος ωστόσο – όπως παντού στην Ελλάδα άλλωστε – επαναπροσδιορίζεται. Οι γενιές που παραδοσιακά καλλιεργούσαν τη γη έχουν γεράσει, ενώ τα παιδιά τους – όσοι έμειναν στο χωριό – δεν βασίζουν την επιβίωσή τους στη γεωργία αλλά αναζητούν πόρους παράλληλα ή κυρίως στον τουρισμό ή στις οικοδομές. Αυτοί οι νέοι, κάποιοι από τους οποίους έχουν πάρει για συζύγους γυναίκες από την Ευρώπη, αποτελούν τον δυναμικότερο πυρήνα του χωριού σήμερα, όπως φαίνεται τουλάχιστον στα μάτια ενός ντόπιου που απομακρύνθηκε χωρίς ωστόσο να χάσει ποτέ την επαφή του με την περιοχή και τις αλλαγές που συνέβησαν ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες.


Το χωριό - Απαρχές
Δεν είναι σαφές πότε εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι κάτοικοι στο Βασιλίτσι. Μια προφορική μαρτυρία λέει ότι μόλις έπεσε το Σούλι ήρθανε από κει 4 οικογένειες (ένας Γούλας, ένας Γεωργόπουλος, ένας Μάραντος και ένας Λαμπρόπουλος).
Η προφορική παράδοση επίσης διασώζει την διασταυρωμένη πληροφορία (Χρήστος Γούλας, Βασίλης Κατσούλιας) ότι κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα στα χωριό ήτανε 13 με 18 σπίτια, ενώ στην εφημερίδα "Ο Ακρίτας" που εξέδιδε για χρόνια η αδελφότητα Βασιλιτσιωτών «Ο Χρυσόστομος» (έτος Β΄, Απρίλιος-Μάιος 1979, αρ. 8) αναφέρεται η μαρτυρία του τέως γραμματέα της κοινότητας Παναγιώτη Μάραντου: Το έτος 1805 το χωριό αποτελείτο από 10 σπίτια και 38 κατοίκους, ενώ το 1841 από 16 σπίτια και 96 κατοίκους.
Ακόμη ο Π. Ν. Ντόκολας, που υπήρξε για χρόνια δάσκαλος στο χωριό, στην «Ιστορία του Βασιλιτσίου», γράφει ότι οι πρώτοι κάτοικοι ήταν απόγονοι των Σουλιωτών, που ήρθαν στην περιοχή όταν έπεσε το Σούλι.
Στην αρχή κατοίκησαν στην περιοχή από τη Φανερωμένη ως τον Κούκουρα και μετά για να γλιτώσουν από την μανία των πειρατών μετακινήθηκαν ψηλότερα και έχτισαν τα καλύβια τους στο Βασιλίτσι, που το ονόμασαν έτσι για να τιμήσουν τον αρχηγό τους σ’ αυτή τη μετακίνηση Βασίλη, Βασιλίτσι.
Του Βασιλίτσι το χωριό λέγανε.
Αργότερα στο χωριό ήρθαν και «ανεβοκατεβάτες», βοσκοί δηλαδή νομάδες από την Αρκαδία, που χρησιμοποιούσαν την περιοχή για χειμαδιό.
Γύρω στο 1880 όπως αναφέρει ο κ. Ντόκολας, αυτοί υποχρεώθηκαν να μείνουν οριστικά στο Βασιλίτσι. (Ο Ακρίτας, έτ Α΄, Αύγουστος –Σεπτέμβριος 1978, αρ. 4)
Η παράδοση επίσης αναφέρει παλαιότερη θέση του χωριού τα Χαλάσματα – εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το εκκλησάκι του Αη Νικόλα, κοντά στη θέση Ματαριάδα – απ’ όπου επίσης μεταφέρθηκε στη σημερινή θέση, εξ αιτίας του κινδύνου των πειρατών.
Μαρτυρία γι αυτή την τελευταία εκδοχή αποτελεί το εξής δημοτικό τραγούδι:
(Το αφηγήθηκε η Διαμάντω συζ. Ιω. Μπούτση, Ο Ακρίτας, έτ Β΄, Αύγουστος –Σεπτέμβριος 1979, αρ. 10):

«Στης Ματαριάδας το νερό πίνουν τα παλληκάρια,
πίνουν κορίτσια ανύπαντρα για ν’ αρρεβωνιαστούνε.
Παντρεύετ’ ο Αθανασιάς και παίρνει Γιωργοπούλα,
Ο γάμος εγινότανε μες τον Άγιο Νικόλα
Οι πειρατές εβγήκανε κόβουν τα παλληκάρια,
Παίρνουν γυναίκες και παιδιά, τους βάζουν στα καράβια.

Τέτοιο τραγούδι τους έλεγαν σα βρέθηκαν στο γάμο,

Για χορεύτε μαυρομάτες
Και πηδάτε κομπαχείλες
Ώσπου να ‘βγει το φεγγάρι
Κι άλλα μπούρδα στο καράβι.
Βάλτε τα παιδιά στον ώμο
Τα παπούτσια στην ποδιά

Τ’ αντρόγυνο εγλύτωσε και βγήκε στο δεντρούλι,
Ψιλή φωνούλα η νύφη έβγαλε να μαζευτούν οι κλέφτες¨
--Γιατί φωνάζεις λυγερή, τη ρώτησαν οι κλέφτες.
--Άγιο Νικόλας καίγεται, χαλάσανε τα σπίτια»



ΤΑΒΕΡΝΕΣ - ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΙΤΣΙ

Ταβέρνα "Ο ΝΙΚΟΣ" Απ' όλες της άκρες της Ευρώπης και φυσικά και της Ελλάδας, έρχονται ειδικά για να γευτούν τις εξαιρετικές, παραδοσιακές σπιτικές νοστιμιές του, σε μια καταπράσινη αυλή το καλοκαίρι ή στις "ζεστές" αίθουσες τον χειμώνα. Λειτουργεί από το 1985.

 Καφέ-ουζερί "Ο ΣΩΤΗΡΗΣ" Δεν είναι βέβαια ταβέρνα ούτε εστιατόριο αλλά το μέρος που ο κάθε μερακλής -σε μια αυθεντική ατμόσφαιρα- μπορεί να πιεί το ούζο το κρασί ή το τσίπουρό του συνοδεία μεζέδων δια χειρός Ρούκουνα, κατά κόσμον Λεωνίδα.

ΤΑΒΕΡΝΕΣ - ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΒΑΣΙΛΙΤΣΙΟΥ
 
"Ο ΦΟΥΜΑΡΙΣΤΗΣ" Πάνω από τη θάλασσα, στον Αη-Νικόλα, στην πιο κοντινή παραλία του Βασιλιτσίου, λειτουργεί από το 1983

"ΤΟ ΚΡΥΟΝΕΡΙ" Βρίσκεται στον παραλιακό δρόμο, στην περιοχή Κρυονέρι και λειτουργεί από το 2007 



ΧΑΡΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΤΣΙΟΥ



Προβολή μεγαλύτερου χάρτη